Een publiek toegankelijke, elektronische databank van vonnissen en arresten van de rechterlijke orde werd reeds aangekondigd sinds de jaren 2000 maar heeft nooit het licht gezien. Naar schatting worden in België elk jaar ongeveer 1.000.000 gerechtelijke beslissingen uitgesproken. Uit het laatste (sic) verslag van het jaar 2014 van de Commissie voor Modernisering van de gerechtelijke orde blijkt dat er gemiddeld maar 3.000 beslissingen werden opgeladen op www.juridat.be (nu juportal).[1] Bovendien zit er geen enkele systematiek achter waarom deze beslissingen worden opgeladen.
PROGRAMMA HIERONDER
Onder druk van Europese regelgever past de (grond)wetgever in het jaar 2019 het wettelijk kader aan teneinde te streven naar een systeem van open data van de rechtspraak. De wet van 5 mei 2019[2] beoogt enerzijds de openbare uitspraak van vonnissen en arresten te beperken tot het voorlezen van het beschikkend gedeelte en anderzijds de integrale tekst van de rechterlijke beslissingen bekend te maken in een voor het publiek toegankelijke, elektronische databank van vonnissen en arresten van de rechterlijke orde.
De uitvoering en inwerkingtreding van de wet is echter tot nu toe jaar na jaar uitgesteld geweest. De oproepen van de Europese Commissie om na te streven « naar uitbreiding van de beschikbaarheid van door justitie geproduceerde openbare datasets voor hergebruik»[3] zijn in dit opzicht grotendeels onbeantwoord gebleven.
Maar hierin zal eindelijk verandering in komen. Op voorstel van de minister van Justitie is de ministerraad op 4 februari akkoord gegaan met de lancering van een overheidsopdracht voor de ontwikkeling van een databank van vonnissen en arresten voor rekening van de FOD Justitie. De aankondiging van de opdracht, die op 8 februari is gepubliceerd, betreft één pakket dat de ontwikkeling, de hosting, het onderhoud en de ondersteuning van de centrale databank van vonnissen en arresten omvat[4]. De dienstverlener zal dus verantwoordelijk zijn voor het creëren van de databank, het beheer van de verschillende toegangen daartoe, het opzetten van een systeem voor pseudonimisering en een automatisch indexeringssysteem om opzoekingen binnen de rechtspraak te verrichten. De architectuur van de database moet ook “uitbreidingen voor Business Intelligence (BI) en Machine Learning (ML) toepassingen” mogelijk maken. De offertes moeten uiterlijk op 15 maart 2022 worden ingediend.
De oprichting van deze databank is in de eerste plaats van belang voor advocaten. Zij moeten vrije toegang krijgen tot alle rechtspraak en wel in de authentieke en niet-geanonimiseerde versie ervan. Zij moeten ook, samen met de andere actoren van justitie, een rol spelen bij de invulling van de parameters van de zoekmachine die zal worden voorgelegd en bij de definitie van de Business Intelligence-toepassingen die de FOD Justitie beoogt.
De Europese incubator van de Brusselse Balie volgt het vraagstuk van de digitalisering van de rechtspraak al enkele jaren. Deze heeft er een grote conferentie aan gewijd in Parijs in 2019 en twee webinars die werden gewijd aan dit thema in 2021.
Op woensdag 18 mei 2022 van 13u00 tot 18u00 in het Paleis der Academiën zal een conferentie worden georganiseerd van een halve dag om een overzicht te maken van de actuele stand van zaken over het opendata verhaal binnen de Belgische Justitie. Elke spreker zal het woord nemen in zijn/haar taal (Frans/Nederlands).
PROGRAMMA (ONDER VOORBEHOUD VAN WIJZIGINGEN) :
13u00 – Onthaal van de deelnemers
13u30-13u40 – Algemene inleiding over het onderwerp
Onthaal door de Stafhouders
Bart De Moor, Stafhouder NOAB (Nederlandse Orde van Advocaten Balie Brussel)
Maurice Krings, Stafhouder van de Franse Orde van de Balie Brussel
Onthaal door de Europese Incubator van de Balie van Brussel
Vinciane Gillet, Voorzitter ivzw INCEUBRUX
Michel Segers, Schatbewaarder ivzw INCEUBRUX
13h40-14h10 – Een systeem van open data van gerechtelijke beslissingen, een stap in de digitalisering van justitie
Michel Oosterlinck (Raadsheer Hof van Beroep Gent – verantwoordelijke binnen College van Hoven en Rechtbanken inzake de digitale databank)
Benoit Michaux (Professor Universiteit Namen – CRIDS)
14h10-16h10 Open data en verhouding tot GDPR, Artificiële intelligentie en de grondrechten. Een onmogelijk huwelijk ?
- Heidi Waem (Avocat – Counsel DLA PIPER – GDPR)
- Alexandra Jaspar (Director Deloitte Legal – GDPR)
- Professor Christophe Dubois (Universiteit van Luik – grondrechten en maatschappelijke impact van big data)
- Matthias Van der Haegen (Onderzoeker VUB – FOD JUSTITIE – Artificiële Intelligentie)
16u10 – 16u30 Koffiepauze
16u30 – 17u00 : Open Justice – Showcase van een databank van vonnissen en arresten en automatisch anonimiseringproces
Pieter Jan Montens – IT-expert en Jurist (Digitale Transformatie voor ondermeer het EHJ)
Jeoffrey Vigneron – Advocaat – Founder Lawgitech.eu en www.onlinesolutionattorney.be
17h00 – 18h00 : Debat over open data van gerechtelijke beslissingen
Moderator: Sofie Demeyer – Woordvoerder OVB en ex justitiejournaliste VRT
- Vincent Van Quickenborne – Minister van Justitie
- Fabienne BAYART – Voorzitter van College van Hoven en Rechtbanken
- Pierre Thiriar – Hof van Beroep Antwerpen
- Pascal Hubain – Franstalige Ondernemingsrechtbank Brussel Tribunal de l’entreprise francophone de Bruxelles)
- Erik Valgaeren – Bestuurder OVB
- Olivier Haenecour – Bestuurder OBFG
18h00 – 18h10 : Conclusies
18h10 – 20h00 – Receptie
INSCHRIJVINGEN:
50 euro voor advocaten en magistraten
20 euro voor stagiairs en studenten
80 euros voor anderen
-
Advocaten – OVB
Door het versturen van een e-mail naar incubateur@barreaudebruxelles.be
Of door het inschrijven via het platform van de OBFG LGOBOX : https://lgo.avocats.be
-
Avocats – OBFG
Demande pour points de formation pour 4 points de formation permanente.
Sur LGOBOX : https://lgo.avocats.be
-
Magistraten
Inschrijvingen via de applicatie van de Franse Orde : : https://www.igo-ifj.be/
-
Anderen
Inschrijvingen via de applicatie van de Franse Orde : : LGOBOX : https://lgo.avocats.be
[1]https://justitie.belgium.be/sites/default/files/downloads/Verslag%20bekendmaking%20rechterlijke%20beslissingen.pdf
[2] De wet van 5 mei 2019 tot wijziging van het Wetboek van Strafvordering en het gerechtelijk Wetboek wat de bekendmaking van de vonnissen en arresten, DOC 54 3489/001, https://www.lachambre.be/FLWB/PDF/54/3489/54K3489001.pdf, blz. 1).
[3] Communication de la Commission, Numérisation de la justice au sein de l’Union européenne. Une panoplie de possibilités, COM (2020) 710 final, Bruxelles, 2 décembre 2020, p. 12.
[4] Voy l’avis de marché disponible en ligne sur https://ted.europa.eu/udl?uri=TED:NOTICE:76310-2022:HTML:FR:HTML&tabId=1&tabLang=fr